Τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν συμμετέχουν στη Ζώνη του Σένγκεν είναι η Κύπρος και η Ιρλανδία. Η Κύπρος δεσμεύεται από το ενωσιακό δίκαιο να ενταχθεί στο μέλλον, αλλά λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης που επικρατεί από την εισβολή και κατοχή της Τουρκίας από το 1974 μέχρι και σήμερα αυτό δεν είναι δυνατό.
Υπέβαλε επίσημα αίτηση προσχώρησης στη Ζώνη Σένγκεν τον Σεπτέμβριο του 2019 και τον Ιούλιο του 2023 εντάχθηκε στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS), το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν σε πραγματικό χρόνο ειδοποιήσεις για θέματα ασφάλειας και ελέγχου συνόρων. Το 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε την πρόοδο της Κύπρου, σημειώνοντας ότι «λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις της».
Για να προχωρήσει η διαδικασία τελικής αξιολόγησης του αιτήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα πρέπει να γίνει μία κεντρική οργάνωση των συναρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, καθώς και ολοκληρωμένη καταγραφή όλων όσων εναπόκεινται στη δική μας πλευρά να κάνει, προκειμένου εν συνεχεία και σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ολοκληρωθούν όλες οι υπόλοιπες διαδικασίες που απαιτούνται και να ανοίξει ο δρόμος για ένταξη της Κύπρου στη ζώνη Σένγκεν πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
Προκειμένου αυτό, μάλιστα, να καταστεί εφικτό, έχει ήδη συσταθεί ειδική ομάδα που εργάζεται υπό το Υπουργείο Εξωτερικών, ενώ έχουν γίνει και αρκετές υπηρεσιακές συσκέψεις, τόσο σε Υπουργικό επίπεδο όσο και σε διευθυντικό επίπεδο, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από όλα τα συναρμόδια Υπουργεία (Εξωτερικών, Εσωτερικών, Δικαιοσύνης, Άμυνας, Μεταφορών και Μετανάστευσης).
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες του InBusinessNews, ένα από τα βασικά ζητήματα που «φρενάρει» μέχρι σήμερα την όλη διαδικασία, είναι αυτό της πράσινης γραμμής, αφού υπάρχουν ανησυχίες για μη αποτελεσματικό έλεγχο όλων όσοι φθάνουν στις κατεχόμενες περιοχές και εισέρχονται στις ελεύθερες περιοχές μέσω των οδοφραγμάτων.
Τα οφέλη από την ένταξη στη ζώνη Σένγκεν
Δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους από 400 εκατομμύρια ανθρώπους να ταξιδεύουν ελεύθερα μεταξύ των χωρών που είναι μέλη του χωρίς να υποβάλλονται σε συνοριακούς ελέγχους. Κάθε μέρα περίπου 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι διασχίζουν εσωτερικά σύνορα για εργασία ή σπουδές ή για να επισκεφθούν τις οικογένειες ή φίλους τους, ενώ σχεδόν 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι διαμένουν σε μία χώρα Σένγκεν και εργάζονται σε άλλη. Κάθε χρόνο, οι Ευρωπαίοι πραγματοποιούν περίπου 1,25 δισεκατομμύρια ταξίδια εντός του χώρου Σένγκεν, γεγονός που ωφελεί επίσης κατά πολύ τον τομέα του τουρισμού και του πολιτισμού. Επιπροσθέτως αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις των κρατών που ανήκουν σε αυτόν, ενώ αποτελεί εκ σχεδιασμού το θεμέλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ενιαίας αγοράς στο σύνολό της.
